All posts by marimashinyan

About marimashinyan

ԵՍ ՄԱՐԻ ՄԱՇԻՆՅՆՆ ԵՄ ։ՍԻՐՈՒՄ ԵՄ ՊԱՐԵԼ և ԵՐԳԵԼ;ԱԶԱՏ ԺԱՄԱՆԱԿ ՍԻՌՈՒՄ ԵՄ ՆԿԱՐԵԼ;

Լեզնական աշխատանք 296-299

296. Տրված տեքստում նախադասություններն առանձնացրու:

 Սպիտակ ագռավները բնության մեջ հազվագյուտ են։ Նրանք շատ քիչ են պատահում։
Հենց դրանով են նրանք հետաքրքիր։ Տասնութերորդ դարում Ռուսաստանի թագավոր Պետրոս Առաջինը պալատում մի սպիտակ ագռավ էր պահում՝։ Որպես հազվագյուտ երևույթ խոսքի մեջ «սպիտակ ագռավ» արտահայտությամբ բնորոշում են մյուսներից տարբերվող։ Մարդկանց, հազվադեպ հանդիպող առարկաները առաջին անգամ դա հռոմեական մի բանաստեղծ՝ Յուվենալիուսն է գործածել:

297. Ա և Բ նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերությունները բացատրի՛րԳտի՛ր տարբերության պատճառը:

            Ա. Իշխանի ձին մոտեցավ դռանը և սմբակով հարվածեց:
            Բ. Ձին մոտեցավ իշխանի դռանը և սմբակով հարվածեց:
Ա նախադասությունում Իշխանի ձին մոտեցավ, իսկ Բ նախադասությունում սովորական ձի է մոտենում։
            Ա. Ժամանակը ոչ մի հզոր շինություն չի խնայել:
            Բ. Հզոր ժամանակը ոչ մի շինություն չի խնայել:
Ա նախադասությունում ժամանակը ոչ մի հզոր շինություն չի խնայել, իսկ Բ նախադասությունում հզոր ժամանակը ոչ մի հզոր շինություն չի խնայել։
            Ա. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը զրուցում էր հոգնած   երգչուհու հետ:
            Բ. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը հոգնած զրուցում էր    երգչուհու հետ:
Ա նախադասությունում աղջիկը զրուցում էր հոգնած երգչուհու հետ, իսկ Բ նախադասությունում աղջիկը հոգնած զրուցում էր երգչուհու հետ։
            Ա. Ամբիոնի մոտ կանգնած մարդն ինչ-որ բան էր պատմում պապիս:
            Բ. Մարդն ինչ-որ բան էր պատմում ամբիոնի մոտ կանգնած պապիս:
Ա նախադասությունում ամբիոնի մոտ կանգնած մարդն ինչ-որ բան էր պատմում, իսկ Բ նախադասությունում մարդն ինչ-որ բան էր պատմում ամբիոնի մոտ կանգնած

298. Ընդգծված բառի կամ բառակապակցության տեղը փոխելով՝ նախադասության իմաստը փոխի՛ր:

            Օրինակ՝
Երեք տարի առաջ
 ամառանոցում սկսած շինարարությունն ավարտել ենք: – Ամառանոցում սկսած շինարարությունը երեք տարի առաջ ենք ավարտել։
          
Թագավորությունից բերած զարմանալի իրերը թաքցրեց իր ստորգետնյա ամրոցում։ Թագավորությունից բերած ստորգետնյա զարմանալի իրերը թաքցրեց իր ամրոցում։
Պատկերասրահի տնօրենն ուզում է զբոսաշրջիկների առաջ դուռը փակել:
Տնօրենն ուզում է զբոսաշրջիկների առաջ պատկերասրահի դուռը փակել:
Բահով խաղալու ժամանակ տղան ավազների միջից մի մեծ խեցի հանեց:
Մեծ բահով խաղալու ժամանակ տղան ավազների միջից մի խեցի հանեց:
Պատահաբար ափ դուրս գալով՝ հսկա խեցգետինը ձկնորսներին ավար դարձավ:
Ափ դուրս գալով՝ հսկա խեցգետինը պատահաբար ձկնորսներին ավար դարձավ:
Ֆրանսիայի մի քարանձավում գտնվել են ավել քան տասնհինգհազարամյա պատմություն ունեցող նկարներ:
Ավելի քան տասնհինգհազարամյա պատմություն ունեցող Ֆրանսիայի մի քարանձավում գտնվել են նկարներ:

299. Քանի ձևով կարող ես՝ տրված բառակապակցությունն ավելացրո՛ւ նախադասությանը:
            Նախապատրաստական աշխատանքը վերջացնելուց հետո սկսեց վերելքը:        (ծանր ու հոգնեցուցիչ)
Տուփից հանեցինք մետաղյա հին իրեր:(ծռմռված ու ժանգոտ)
Տուփից հանեցինք մետաղյա ծռմռված ու ժանգոտ հին իրեր:
Ծռմռված ու ժանգոտած տուփից հանեցինք մետաղյա հին իրեր
Դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը: (տասը տարի հետո)
Դահլիճ մտնողը տասը տարի հետո մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը:
Տասը տարի հետո դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը:
Աղջիկն ու տատը ննջում էին: (անսովոր աղմուկից հոգնած)
Անսովոր աղմուկից հոգնած աղջիկն ու տատը ննջում էին:
Աղջիկն ու տատը անսովոր աղմուկից հոգնած ննջում էին:
Արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես: (հանդեսի ժամանակ)
Արևիկին խոստացած նվերն այսօր հանդեսի ժամանակ տալո՞ւ ես:
Հանդեսի ժամանակ Արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես:
Արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես:

Ծաղկազարդ.Ծառզարդար

Ծաղկազարդ (ծառզարդար, ծառկոտրուկ), գարնանային բացօթյա տոնախմբությունների սկիզբն ազդարարող եկեղեցական և ժողովրդական տոն, որին հաջորդում է Ավագ շաբաթը։

Կատարվում է Զատկից մեկ շաբաթ առաջ՝ ի հիշատակ Քրիստոսի «Երուսաղեմ մտնելու օրվա»

Ծաղկազարդի օրը հայոց եկեղեցիները զարդարվում են ուռենու ճյուղերով, առավոտյան կատարվում է ժամերգություն և Անդաստանի կարգ, որից հետո օրհնված ճյուղերը բաժանվում են հավատացյալ ժողովրդին, որոնք պահվում էին մինչև հաջորդ ծաղկազարդ։ Դրանց վերագրվում էր բարիքի, առատության, պտղաբերության հմայական զորություն։ Հավատալով, որ դրանցով կավելանա յուղը, կբարձրանա կաթնատվությունը, ձվատվությունը, դրանք դրվել են խնոցում, մսուրքում, հավանոցում և այլն։ Անդաստանի արարողությամբ օրհնվում են աշխարհի չորս կողմերը, մասնավորապես Հայոց Հայրապետությունը, հայրենիքը, քաղաքներն ու գյուղերն իրենց բնակիչներով, վանքերը, արտերը և տարվա պտղաբերությունը։ Այն տարվա մեջ կատարվում է 25 անգամ։

Ծաղկազարդի երեկոյան կատարվում է Դռնբացեքի արարողությունը, որի ընթացքում, «Բաց մեզ, Տէր զդուռն ողորմութեան» շարականի ներքո բացվում են եկեղեցիների խորանների վարագույրները՝ խորհրդանշելով Տիրոջ երկրորդ գալուստը, աշխարհի վախճանը և Վերջին դատաստանը։ Ժամանակին այս արարողությունը կատարվել է եկեղեցու փակ դռան առջև։ Կարդացվում է «Երգ Երգոցի» մի հատվածն ամբողջությամբ։

Ծաղկազարդի օրը Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի տնօրինությամբ հռչակված է որպես մանուկների օրհնության օր, քանի որ Տիրոջ՝ Երուսաղեմի տաճար մտնելու ժամանակ մանուկներն աղաղակում էին՝ ասելով. «Օրհնությո՜ւն, Դավթի որդուն» (Մատթ. 21:15)[1]: Ծաղկազարդի տոնից հետո՝ երկուշաբթիից մինչև Սուրբ Հարության տոնը կոչվում է Ավագ շաբաթ։

Խնդիրներ

Խաչբառ

ԱԲԳԴԵԶԷԸԹ
123456789
ԺԻԼԽԾԿՀՁՂ
102030405060708090
ՃՄՅՆՇՈՉՊՋ
100200300400500600700800900
ՌՍՎՏՐՑՒՓՔ
1000200030004000500068000700080009000

Օգտվելով   այս  աղյուսակից   լուծեք  խաչբառը

Հորիզոնական

  • Զամբյուղում  կան երկու գույնի վարդեր։ Առանց նայելու

ամենաքիչը քանի՞ վարդ  վերցնելով՝ կարելի է համոզված լինել, որ  կունենանք գոնե երկու միագույն վարդ։  

գ

  • Ո՞ր բնական թվին է հավասար այն կոտորակը, որի համարիչն  ու  հայտարարը  իրար  հավասար են։ 

ա

  • Գտիր  ամենափոքր   քառանիշ   թվի   հնգապատիկը։  ր
  • Պուրակում    երփներանգ  ծաղիկների    1/4  մասը  հավասար է ամենափոքր եռանիշ թվին։    Քանի՞ ծաղիկ  կար պուրակում։

ն

  • Գտիր ամենամեծ միանիշ թվի 1/9  մասը։ 

ա

  • Մայրության տոնին ընդառաջ Տիգրանն ու իր եղաբայրը  որոշեցին  մայրկին    միասին  ծաղիկ   նվիրել։  Նրանք միասին  ունեին  1600  դրամ։   Որքա՞ն   գումար    ուներ  նրա  եղբայրը,  եթե    Տիգրանը նրանից  3  անգամ շատ գումար ուներ։

ն

  • Ո՞րն է  16 թվի ամենափոքր բաժանարարը։

ա

  • Գտիր 30 թվի ամենամեծ բաժանարարի տասնապատիկը։

 յ

  •   Եթե Դավիթի  տնկած կակաչների  քանակը եռապատկեք, արդյունքը  ավելացնեք 40-ով, կստանաք ամենափոքր եռանիշ թիվը։  Քանի՞ կակաչ էր տնկել Դավիթը։

ի

  • Գտիր  400-ի ամենափոքր բազմապատիկը։

ն

Ուղղահայաց

  • Ո՞ր   16000-ի   1/4 մասը։    տ
  • Գտիր  599-ի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։     ո
  • Ն
  • Գտիր  8000 և 1600 թվերի քանորդը։  ե
  • Գտիր  2000 թվի  5/2  մասը։ ր
 Տ 
Ո
գարնանային
 Ե 
Ր
  1. Արամը մայրիկին նվիրեց սպիտակ ու  դեղին կակաչներից կազմված  ծաղկեփունջ։  Քանի՞ սպիտակ կակաչ  կար ծաղկեփնջում, եթե հայտնի է, որ դեղին կակաչները սպիտակներից 2 անգամ շատ էին, իսկ  բոլոր կակաչները միասին 33 հատ էին։

1+2=3

33:3=11

  1. Ծաղկեփնջում դեղին վարդերի քանակը 4 անգամ շատ էր սպիտակ վարդերի քանակից։ Քանի՞ դեղին վարդ կար ծաղկեփնջում, եթե ծաղկեփնջում վարդերի ընդհանուր քանակը 25 էր։

4+1=5

25:5=5

25-5=20

  1. Աննան ու իր  փոքրիկ  քույրիկը  որոշեցին տատիկին    միասին  ծաղիկ   նվիրել։  Նրանք միասին  ունեին  3000  դրամ։   Որքա՞ն   գումար    ուներ  Աննան,  եթե    նա    քույրիկից  5  անգամ շատ գումար ուներ։

5+1=6

3000:6=500

500+2500=3000

  1. Աշոտն ու եղբայրը    որոշեցին իրենց քույրիկին   միասին  ծաղիկ   նվիրել։  Նրանք միասին  ունեին  2400  դրամ։   Որքա՞ն   գումար    ուներ  Աշոտը,  եթե    նա    եղբորից  400 դրամ ավելի շատ գումար ուներ։

400+1=401

  1. Զամբյուղում կար 10 կարմիր,   8  սպիտակ և 6 դեղին վարդ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ վարդ պետք է հանել զամբյուղից, որպեսզի համոզված լինենք, որ հանել ենք գոնե 1 կարմիր վարդ։

8+6+1=15

  1. Զամբյուղում կար 6 կարմիր,   5  սպիտակ և 11 վարդագույն գերբերա։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ գերբերա պետք է հանել զամբյուղից, որպեսզի համոզված լինենք, որ վերցրել ենք երեք տարբեր գույնի գերբերա։

11+6+1=18

  1. Զամբյուղում  կար 10  կարմի, 12 դեղին և 6 սպիտակ մեխակ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ մեխակ  պետք է վերցնել զամբյուղից, որպեսզի համոզված լինենք, որ վերցրել ենք 2 տարբեր գույնի մեխակ։

16

  1. Մարգագետնում 1800 ծաղիկների  2/9  մասը  կակաչներ էին։    Քանի՞ կակաչ  կար մարգագետենում։

1800:9×2=400

  1. Նարեկն ու իր պապիկը  այգում միասին տնկեցին ծառեր։ Նրանք միասին քանի՞  ծառ տնկեցին, եթե նրանց  տնկած  ծառերի  քանակը կրկնապատկենք, արդյունքը  փոքրացնեք 5-ով, ապա կստանաք 3-ի հնգապատիկը։

3×5=15

15+5:2=5

  1. Պարտեզում եղած նարգիզների քանակի կրկնապատիկից, եթե հանենք ամենափոքր երկնիշ թվի եռապատիկը, ապա կստանանք 10։ Քանի՞ նարգիզ կար պարտեզում։

10+30=40

  1. Սիրելի սովորողներ, կազմեք   գարնան ու  գարնանային տոներին նվիրված   խաչբառ, ինչպես նաև խնդիրներ։

Զամբյուղում կար 7 կարմիր,   8  մանուակագույն և 3 դեղին վարդ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ վարդ պետք է հանել զամբյուղից, որպեսզի համոզված լինենք, որ հանել ենք գոնե 1 դեղին կակաչ։

Զամբյուղում  կար 11  կարմի, 5 վարդագույն և 9 սպիտակ վարդ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ վարդ  պետք է վերցնել զամբյուղից, որպեսզի համոզված լինենք, որ վերցրել ենք 2 տարբեր գույնի վարդ։

Մարգագետնում 1500 ծաղիկների  7/5  մասը  քաջվարդ էին։    Քանի՞ քաջվարդ  կար մարգագետենում։

Պարտեզում եղած մեխակների քանակի կրկնապատիկից, եթե գումարենք ամենափոքր երանիշ թվի եռապատիկը, ապա կստանանք 700 ։ Քանի՞ մեխակ կար պարտեզում։

Զամբյուղում  կար 17  դեղին, 3 նարնջագույն և 9 սպիտակ նարգիզ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ նարգիզ  պետք է վերցնել զամբյուղից, որպեսզի համոզված լինենք, որ վերցրել ենք տարբեր գույնի նարգիզ։

ՄԹՆՈԼՈՐՏԻ ԽՈՆԱՎՈՒԹՅՈՒՆԸ: ՄԱՌԱԽՈՒՂ ԵՎ ԱՄՊԵՐ

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Ե՞րբ է օդը համարվում ջրային գոլոշիներով հագեցած:
  2. Այսպիսով՝ ջերմաստիճանը բարձրանալիս ավելանում է օդում առկա ջրային գոլորշիների քանակր: Սակայն այդ քանակր չի կարող անսահման մեծանալ: Յուրաքանչյուր ջերմաստիճանում գոյություն ունի գոլորշիների առավելագույն չափ:
  3. Այն դեպքում, երբ օդում առկա գոլորշիների քանակր տվյալ ջերմաս­տիճանում հասնում է առավելագույնի և այլևս գոլորշիների նոր քանակ չի կարող րնդունել, գոլորշին համարում են հագեցած: Օդր գոլորշիներով հա­գենալուց հետո առաջանում են տեղումներ:
  4. Ի՞նչ է օդի բացարձակ խոնավությունը:
  5. Ջրային գոլորշիներ պարունակող օդն անվանում են խոնավ: Օդը բնութագրում են բացարձակ և հարաբերական խոնավություններով։
  6. Սակայն բացարձակ խոնավությունը դեռես չի բնութագրում օդի չոր կամ խոնավ լինելու իրական չափը: Դա կախված է ջերմաստիճանից:
  7. Ի՞նչ է բնութագրում օդի հարաբերական խոնավությունը:
    Օդի խոնավությունր առավել հստակ բնութագրվում է հարաբերական խոնավությամբ, որր ցույց է տալիս, թե տվյալ ջերմաստիճանում ջրային գոլորշին որքա՞ն է մոտ հագեցած լինելուն:
  8. Ի՞նչ է խոնավաչափը, ի՞նչ սկզբունքով է աշխատում:
    Հարաբերական խոնավությունր չափում են խոնավաչափ կոչվող սարքով: Առավել կիրառականր մազային խոնավաչափն է, որի աշխատանքը հիմնված է խոնավության նկատմամբ մազի զգայնության վրա. խոնավությունից մազը երկարում է, չորանալիս՝ կարճանում: Այդ փոփոխությունը հաղորդվում է սարքի սլաքին, որր ցույց կտա հարաբերական խոնավության համապա­տասխան արժեքը:
  9. Ի՞նչ տարբերություն կա ամպի ու մառախուղի միջև:
    Դրանք երկուսն էլ ջրի մանր կաթիլների կուտակում­ներ են. ամպը՝ Երկրի մակերևույթից բարձր շերտերում, իսկ մառախուղը՝ Երկրի մակերևույթին մոտ:
  10. Թվարկեք և բնութագրեք ամպերի տեսակները:
    Ամպերը տարբերակում են ըստ իրենց արտաքին տեսքի և բարձրութ­յան: Կան ամպերի տասնյակ տեսակներ, սակայն առանձնացնում են երեք հիմնական խումբ՝ կույտավոր (առաջացնում են տեղատարափ անձրև ու կարկուտ), շերտավոր (առաջացնում են մանրամաղ անձրև կամ ձյուն) և փետրավոր (տեղումներ չեն առաջացնում):

Ես իմ անուշ Հայաստանի

Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բառն եմ սիրում,
Մեր հին սազի ողբանվագ, լացակումած լարն եմ սիրում,
Արնանման ծաղիկների ու վարդերի բույրը վառման
Ու նաիրյան աղջիկների հեզաճկուն պարն եմ սիրում:

Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե,
Արևն ամռան ու ձմեռվա վիշապաձայն բուքը վսեմ,
Մթում կորած խրճիթների անհյուրընկալ պատերը սև
Ու հնամյա քաղաքների հազարամյա քարն եմ սիրում:

Ուր էլ լինեմ – չեմ մոռանա ես ողբաձայն երգերը մեր,
Չեմ մոռանա աղոթք դարձած երկաթագիր գրերը մեր,
Ինչքան էլ սուր սիրտս խոցեն արյունաքամ վերքերը մեր,
Էլի ես որբ ու արնավառ իմ Հայաստան յարն եմ սիրում:

Իմ կարոտած սրտի համար ոչ մի ուրիչ հեքիաթ չկա,
Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապսակ ճակատ չկա,
Աշխարհ անցիր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա,
Ինչպես անհաս փառքի ճամփա` ես իմ Մասիս սարն եմ սիրում:

Առաջադրանքներ
1.Բանաստեղծությունն ուշադիր կարդա և որոշիր, թե ում կամ ինչին է նվիրված այն։ Պատասխանդ հիմնավորիր։
Այս բանաստեծությունը նվիրված է Հայաստանին, որովհետև բանաստեծության մեջ ասվում է, թե ինչքան է հեղինակը սիրում Հայաստանը։
2.Բանաստեղծությունից դուրս գրիր այն տունը, որն ամենից շատ է քեզ հոգեհարազատ և բացատրիր, թե ինչո՞ւ է այդպես։
Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե,
Արևն ամռան ու ձմեռվա վիշապաձայն բուքը վսեմ,
Մթում կորած խրճիթների անհյուրընկալ պատերը սև
Ու հնամյա քաղաքների հազարամյա քարն եմ սիրում:

Այս տունը ինչ շատ դուր եկավ Հայաստանում երկինքը մաքուր է, ջրերը քաղցրահամ, Սևանա լիճը իր քաղցրահամ ջրով, և մեր շատ հին քարերը։
3.Գտիր այն տողերը, որտեղ քո կարծիքով բանաստեղծը խտացնում է իր ասելիքը։
Իմ կարոտած սրտի համար ոչ մի ուրիչ հեքիաթ չկա,
Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապսակ ճակատ չկա,
Աշխարհ անցիր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա,
Ինչպես անհաս փառքի ճամփա` ես իմ Մասիս սարն եմ սիրում:
4.Բանաստեղծությունից դուրս գրիր քեզ համար անծանոթ բառերը, բառարանով դրանք բացատրիր և դրանցով նախադասություններ կազմիր։
Արևահամ-քաղցր, համեղ
Սազ-երաժշտական գործիք
Խրճիթ-հին տուն
Հեզաճկուն-ճկուն, մեղմորեն, հեզորեն

Ես առավոտյան մեր բակից հավաքեցի արևահամ բերքը։
Իմ պապիկը շատ է սիրում սազ նվագել։
Քույրիկս իր սենյակում հեզաճկուն պարում էր։
Մենք անտառում գտանք մի շատ հին խրճիթ։
5. Փորձիր բացատրել․ Մեր հին սազի ողբանվագ, լացակումած լարն եմ սիրում — ինչո՞ւ է լարը լացակումած։
Լարը լացակումաց է , որովհետև հայկական մեծ մասը տխուր երգեր են։
6. Բանաստեղծությունից դուրս գրիր 8 բարդ բառ և դրանց արմատներից մեկով կազմիր մեկական նոր բառ։
Արևահամ — արևմուտք
ողբանվագ — նվագել
լացակումած — լացած
արնանման — արնալվիկ
հեզաճկուն – ճկունություն
վիշապաձայն — ձայնագրվել
հազարամյա — հազարավոր
լուսապսակ – պսակաձև
7. Բանաստեղծությունից դուրս գրիր հետևյալ բառերի հոմանիշները՝ քմահաճ, հոտ, նազելի, մաքուր, ձյունամրրիկ, սպիտակ։
Քմահաճ — ինքնակամ, ինքնագլուխ
Հոտ — բույր
Նազելի — սիրուն, գեղեցիկ, չքնաղ
Մաքուր — հստակ, ջինջ, վճիտ
ձյունամրրիկ — ձյունաբուք
Սպիտակ — ճերմակ
8. Բանաստեղծությունից դուրս գրեք 10 ածական և դրանցով բառակապակցություններ կազմեք։
Արևահամ — արևահամ մրգեր
Սազի — հին սազի
Ողբանվագ — ողբանվագ երգ
Լացակումաց – Լացակումաց աղջիկ
Արնանման- արնանման ծաղիկներ
Նաիրիան – նաիրիան երկիր
Հեզաճկուն — հեզաճկուն քայլք
Մուգ — մուգ անտառ
Ջինջ — ջինջ գետ
Սև — սև ամպեր

Արմավիրի մարզ

Արմավիրի մարզ, վարչատարածքային միավոր Հայաստանում։ Արմավիրի մարզկենտրոնն Արմավիր քաղաքն է։ Տարածքը 1242 կմ² է, բնակչությունը 284 հազար մարդ։ Գտնվում է 800-1000 մ բարձրություններում։

Մարգարա գյուղի մոտ Արաքս գետի վրա կառուցված ավտոճանապարհային կամուրջը Հայաստանը միացնում է Թուրքիային։ Մարզի տարածքը եղել է պատմական Հայաստանի Այրարատ նահանգի մի մասը։ Կլիման խիստ ցամաքային է։ Մթնոլորտային տեղումների քանակը չի գերազանցում 300 մմ։ Ամառը շոգ է, տևական (4-5 ամիս)։

Հաճախ ջերմաստիճանը բարձրանում է մինչև 40-42 °C։ Բնորոշ են լեռնահովտային քամիները։ Ձմեռը ցուրտ է, անամպ, անհողմ։ Գարունը կարճատև է։ Առանձնապես հաճելի է արևոտ, անհողմ, տևական աշունը, երբ հասունանում են այգիների ու դաշտերի բարիքները։ Հարթավայրային մասի բնական կիսաանապատային լանդշաֆտները խիստ փոփոխված են։ Ներկայումս տիրապետում են մարդածին լանդշաֆտները։ Բնական ծածկույթը, որը հումուսով աղքատ գորշահողեր են, հազարամյակների ընթացքում ոռոգովի երկրագործրության պայմաններում վերածվել է կուլտուր-ոռոգելի հողերի։ Հարթության ցածրադիր մասերում գոյացել են ճահճուտներ։

Մարզը հարուստ չէ օգտակար հանածոներով։ Բազմաթիվ են պատմական և ճարտարապետական հուշարձանները։ Հայտնաբերվել են Մեծամորի բրոնզեդարյան մետաղաձուլարանը, Վանի թագավորության քաղաք Արգիշտիխինիլիի ավերակները։

Պատմաճարտարապետական մեծագույն արժեք են ներկայացնում Էջմիածնի վանական կառույցները, Զվարթնոց տաճարի ավերակները, Վաղարշապատում Սուրբ Հռիփսիմե, Սուրբ Գայանե, Շողակաթ եկեղեցիները, ինչպես նաև Սարդարապատի հուշահամալիրը։

Արմավիրի մարզը բնակչության թվով և խտությամբ Հայաստանում գրավում է առաջին տեղը։ Մարզին բնորոշ է այն, որ չնայած ռելիեֆային պայմանների միատարրությանը՝ բնակչության տեղաբաշխումը հավասարաչափ չէ։ Նրա ամենամեծ կուտակումը մարզի արևելյան հատվածում է։ Դեպի արևմուտք շարժվելիս այն կտրուկ նվազում է։

Արմավիրի մարզի խոշոր գյուղերն են՝ Նալբանդյան, Արշալույս, Փարաքար, Սարդարապատ։

Արմավիրի մարզն ունի երեք քաղաք՝ Արմավիրը (29,319 բնակիչ), Վաղարշապատը (46,540 բնակիչ) և Մեծամորը (9,191 բնակիչ)։

ՀԱՅՈՑ ՎԻՇՏԸ

Հայոց վիշտը 
Անհուն մի ծով,
Խավար մի ծով ահագին,
Էն սև ծովում տառապելով,
Լող է տալիս իմ հոգին:

Մերթ զայրացկոտ ծառս է լինում
Մինչև երկինք կապուտակ,
Ու մերթ հոգնած սուզվում, իջնում
Դեպի խորքերն անհատակ։

Ոչ հատակն է գտնում անվերջ
Ու ոչ հասնում երկնքին…
Հայոց վշտի մեծ ծովի մեջ
Տառապում է իմ հոգին:

Առաջադրանքներ
1․ Բանաստեղծությունից դուրս գրեք փոխաբերական իմաստ ունեցող տողերը և բացատրեք դրանք։
Բանաստեղծությունն ամբողջությամբ փոխաբերական իմաստ ունի և ցույց է տալիս հայ ժողովրդի դարեր շարունակ կրած տառապանքները, մեծ ցավն ու վիշտը, որը հեղինակը համեմատում է մեծ ծովի հետ։
2․ Գրեք նշված բառերի հականիշներ։
Ահագին — քիչ
սև — սպիտակ
հոգնած — աշխույժ
իջնում —հելնում
3․ Ինչի՞ մասին է բանաստեղծությունը։
Բանաստեղծություն հայ ժողովրդի երկերամյա տառապանքի, մեծ ցավի,կորցրած հայրենիքի ու կյանքերի պատճառով մեծ վշտի մասին է։
4․ Քո կարծիքով ինչո՞ւ է հայոց վիշտը ծովի հետ համեմատում։
Հայ ժողովչդի վիշտը ծովի պես շատ մեծ է,ամընդհատ ալեկոշվում է,բարձրանում և ավելի է ուժեղանում։
5․ Բանաստեղծությունը սովորեք անգիր։
6․ Ինչպե՞ս ես հասկանում այս տողերը․
Ոչ հատակն է գտնում անվերջ
Ու ոչ հասնում երկնքին…
Հայոց վշտի մեծ ծովի մեջ
Տառապում է իմ հոգին:
Հայ ժողովրդի տառապանքն այնքան մեծ է, որ չունի սկիզբ ու վերջ, երբեք չի նվազում և անընդհատ ցավեցնում է։

ՄԹՆՈԼՈՐՏԻ ԽՈՆԱՎՈՒԹՅՈՒՆԸ: ՄԱՌԱԽՈՒՂ ԵՎ ԱՄՊԵՐ

Ե՞րբ է օդը համարվում ջրային գոլոշիներով հագեցած:

Երբ օդն սկսում է հագենալ ջրային գոլորշիներով, և ջերմաստիճանր նվազում է, մթնոլորտում գտնվող ջրային գոլորշիները խտանում են, ինչի հետևանքով առաջանում են մառախուղ և ամպ:

Ի՞նչ է օդի բացարձակ խոնավությունը:

Երբ ջուրը սկսում է գոլորշիանալ այն բարձրանում է վերև և ստացվում է ամպ այդ ամպը,երբ շատ է մեծանում պայթում է և սկսում է անձրև գալ:

Ի՞նչ է բնութագրում օդի հարաբերական խոնավությունը:

Երբ երկնքում ամպամած է լինում բոլորը գիտեն, թե անձրև է գալու, բայց կարող է նաև անձրև չգա

Ի՞նչ է խոնավաչափը, ի՞նչ սկզբունքով է աշխատում:

Հարաբերական խոնավությունր չափում են խոնավաչափ կոչվող սարքով:Առավել կիրառականր մազային խոնավաչափն է, որի աշխատանքը հիմնված է խոնավության նկատմամբ մազի զգայնության վրա. խոնավությունից մազը երկարում է, չորանալիս՝ կարճանում: Այդ փոփոխությունը հաղորդվում է սարքի սլաքին, որր ցույց կտա հարաբերական խոնավության համապա­տասխան արժեքը:

Ի՞նչ տարբերություն կա ամպի ու մառախուղի միջև:

Մառախուղը թափանցիկ է,իսկ ամպը թափանցիկ չէ:

Թվարկեք և բնութագրեք ամպերի տեսակները:

Ամպերր տարբերակում են ըստ իրենց արտաքին տեսքի և բարձրութ­յան: Կան ամպերի տասնյակ տեսակներ, սակայն առանձնացնում են երեք հիմնական խումբ՝ կույտավոր (առաջացնում են տեղատարափ անձրև ու կարկուտ), շերտավոր (առաջացնում են մանրամաղ անձրև կամ ձյուն) և փետրավոր (տեղումներ չեն առաջացնում):

Задания 7

  1. Прочитайте сочетания слов. Выпишите в один столбик одушевлённые, а в другой — неодушевлённые. Определите их род.

Воробьиное гнездо, крутой берег, длинное письмо, садовая дорожка, лунный свет, сказочная страна, больное сердце, многоэтажный дом, дорожное движение, синее небо, прозрачное озеро.

2.Впишите в слова пропущенные окончания.

Железная дверь, широкая площадь, яркий огонь, огромный камень,  космический  корабль, крупная соль, золотая осень, хорошая память, холодный январь, дики зверь, жареный картофель.

3.Прочитайте. Найдите близкие по значению слова и выпишите парами. Определите их род.

Букварь-азбука
буря-ливень
век-столетие
воин-солдат
загадка-ребус
мелодия-мотив
торжество-праздник
гнев-негодование
вьюга-дождь

С некоторыми из них устно составьте предложения.

4.Прочитайте и озаглавьте текст. Запишите ответы на вопросы.

Мой живой будильник
Раньше я любил долго валяться в постели. Поэтому не успевал толком делать уроки. А тут приехал из Южной Америки дядя Костя. Он привёз большого красивого попугая. Наш дядя подарил этого попугая нам. И вот сестра научила его кричать по утрам: «Лентяй, вставай, аор—р—ра, пор—р—ра, уже девятый час утра!» И так у птички забавно получалось, что я просыпался, мигом вскакивал и смеялся.

Откуда приехал дядя Костя?
Из Южной Америки.

Какой подарок он сделал детям?
Он привез большого красивого попугая.

Каким был попугай?
Большой, красивый, громкий.

От чего просыпался мальчик?
От криков попугая.

5.Спишите, раскрывая скобки, вставляя пропущенные буквы и дописывая окончания.

Наступил холодный октябрь. На улице грустно и пусто. Ветер с силой налетает на деревья и срывает последние листья. Сверкнул слабый луч солнца. Но это была печальная улыбка осени. Вот полил сильный дождь . Берёзовка роща промокла от дождя. Мы развели костёр. Весело заплесал рыжий огонь.

6.Прочитайте слова, выпишите их в два столбика /мн. и ед. число/:

тучи, деревозвёзды, ласточки, листоблака, ромашка, ясность, ветер, одуванчик, туманы, стакан, яблоко, встречи, капли, мороз;