338. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ փակագծում տրված հարցին պատասխանող բառեր գրելով կետերի փոխարեն:

            Ո՛չ գայլը, ո՛չ նապաստակ, ո՛չ էլ արջը չեն խաբի աղվեսին, նա բոլորից էլ խորամանկ է: (ինչե՞րը)
            Հեռախոսը, ուտելիքը, վերմակը ու ջուրը վերցրինք ու ճամփա ընկանք: (ինչե՞րը)
            Մի գիշերում ամբողջ անտառը լցվեց ձյունով, անձրևով և տերևներով: (ինչերո՞վ)
            Դպրոցում, գործարանում կամ բակում պետք է փնտրեք: (որտե՞ղ)
            Աննան, Տիգրանը, Լիլիթը ու Եվան պիտի գտնեն գանձը: (ովքե՞ր)

339. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ փակագծում տրված հարցին պատասխանող մի քանի բառ կամ բառակապակցություն ավելացնելով: Դրանք և, ու, կամ բառերով կապի՛ր կամ ստորակետով բաժանի՛ր:

            Օրինակ՝
Նա շատ է ճամփորդել: (ինչո՞վ) – Նա գնացքով, նավով ու օդանավով շատ է ճամփորդել:

            Օդում տեսավ թռչյուններ, ագռավներ ու ծիծեռնակներ։ (ինչե՞ր)
            Բազմագույն ու բազմաբույր ծաղիկներ կան այգում, դաշտում։ (որտե՞ղ)
            Հինգ րոպե առաջ դուրս եկան ընկերուհիներս։ (ովքե՞ր)
            Վաղուց դեղին ենծառերը։ (ինչե՞րը)

340. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ փակագծում տրված հարցին պատասխանող մի քանի բառ կամ բառակապակցություն ավելացնելով: Դրանք և, ու, կամ բառերով կապի՛ր կամ ստորակետով բաժանի՛ր:

            Այդ անգամ բազմաթիվ երեխաներ ներկայացմանը ներկա եղան:
            Փորձարարը օգնականներին խնդրեց, որ մոտենան:
           Պսպղուն մետաղը ինձ շատ էր զարմացրել:
            Մաթեմատիկան դժվար գիտություն է:
           Այսօր երեկոյան հանդիպում եմ նրան ու ինձ հետաքրքրող հարցեր տալիս:
            Դպրոցում ես շատ բան իմացա դրանց մասին:

341․ Կանաչով նշիր ենթական, դեղինով ստորոգյալը, առանձնացրու ենթակային լրացնող բառերը և ստորոգյալին լրացնող բառերը։

Հեռավոր անտառում ապրում էր մի ծեր կախարդ։
Կանաչ -կախարդ – լրացում – ծեր։
Դեղին – ապրում էր – լրացում -անտառում։

Երգի հնչյունները հասնում էին մինչև փողոցի վերջի տներին։
Կանաչ – երգի – լրացում – հնչյունները։
Դեղին – հասնում էին – լրացում – փողոցի տներին։

Լուսաբացին զինվորների խումբը մոտեցավ լքված քաղաքի դարբասներին։
Կանաչ – զինվորների – լրացում – լուսաբացին։
Դեղին – մոտեցավ – լրացում – դարբասներին։

Շոգից ծաղիկների տերևները թոշնել էին։
Կանաչ – ծաղիկների – լրացում – շոգից։
Դեղին – թոշնել – տերևները։

334. Ինչպիսի՞ նախադասություններ են տրվածները: Դրանք ընդարձակի՛ր, դարձրո՛ւ յոթ–ութ բառանի:

            Երկիրը պտտվում է:

Մեր երկիր մոլորակ շատ արագ է պտտվում:
            Հասկանում ենք:

Մաեք շատ լավ հասկանում ենք մեր մաթեմաթկայի դաս:
            Ընկերները հեռանում են:

Մեր մոտիկ  ընկերները հեռանում են դեպի իտալիա:
            Մոռացել ես:

Դու մոռացելս քո հին դասարանցիների և քո հին ընկերներին:
            Գտա:

Դու գտար քեզ լավ ընկերներին և ուսուցիչներին:

335. Նախադասություններն ընդարձակի՛ր երկուական բառով:

            Փորձենք:

Դոք կփորձեք վազել:
            Աղջիկները կպատմեն:

Մար դասարանի աղջիկներ կպատմեն:
            Մեծերը կլսեն:

Մեր խոսակցուցյուն մեծեր կլսեն
            Կընտրեք:

դուք կնտրեք մեզ
            Ճամփորդը վերադարձավ:

Մեր    եղպայր ճամփորդը վերադարձավ:

336. Նախադասությունները պատճենիր և դրանցում սևացրու այն բառերը, որոնք պատասխանում են փակագծում նշված հարցերին։

            Մի հարուստ մարդ իր փոքրիկ խանութում արդար մեղր էր ծախում: (ինչպիսի՞)
            Փաթեթում բամբուկե փորագրված գավազան էր, փոքրիկ, ասեղնագործ թասակ        և սև ու դեղին թիկնոց, որի լայն օձիքի վրա ապշեցուցիչ գեղեցիկ նախշեր էին         գործված: (ինչպիսի՞)
            Մեզնից ոչ հեռու կանգնած մատղաշ ծառը կորացել էր, իսկ նրա կատարին     հաստ օղակով կախված լիանայի վրա մի թռչուն էր թառել: (որտե՞ղ)
            Բեռնատարները առավոտյան պետք է շարժվեր գործարանից: (ե՞րբ)
            Մի րոպե լիանայի վրա նստած մնալուց հետո թռչունը ցած թռավ: (ե՞րբ)
            Այդ ընթացքում ծառի գագաթին բարձրացած որսորդը երկար պարաններով          երկու մեծ պարկ իջեցրեց, որոնց մեջ չղջիկներն էին: (որտե՞ղ)
            Առավոտ ծեգին հավաքեցինք մեր հանդերձանքը և ճամփա ընկանք: ( ի՞նչը)

Կարդա տեքստը և հիշիր

Նախադասության գլխավոր անդամներ են համարվում ենթական և ստորոգյալը, որոնք արտահայտում են նախադասության հիմնական ասելիքը, մյուս անդամները կոչվում են երկրորդական անդամներ կամ լրացումներ։ Լրացումները կարող են լինել ենթակայի լրացումներ և ստորոգյալի լրացումներ։ Այն նախադասությունը, որը կազմված է միայն մեկ  ենթակայից և ստորոգյալից, կոչվում է պարզ համառոտ նախադասություն, եթե գլխավոր անդամներից բացի նախադասության մեջ կան երկրորդական անդամներ, ապա այդ նախադասությունը կոչվում է պարզ ընդարձակ նախադասություն։ Եթե նախադասության կազմում կա մեկից ավել ստորոգյալ, ապա նախադասությունը բարդ  է։

1․Դուրս գրեք 10 ածական և 10 գոյական

Ածական	Գոյական
թույլ	օձ
տխուր	գյուղ
զգուշ	բնակիչ
խաղաղ	կին
ուրախ	ձմեռ
բարի	որդի
հով	Վաչիկ
ծուռումուռ	երեխա
լեղապատառ	գլուխ
փոշոտ	տղա

2․ Պատմեք ընտանի օձերի մասին:
Ընտանի օձերը ամռանը թաքնվում են,իսկ երբ հովը ընկնում է ընտանի օձերը գնում են որսի և ջուր խմելու:

4. Գրե՛ք՝ ինչո՞ւ օձը ա) կաթը թունավորում, բ) կաթը թափում:
Ա.Օձը կաթը թունովուրում է,որովհետև տեսել է թե ինչպես է տղան եկել ձվերը տարել:
Բ.Օձը կաթը թափեց,որովհետև իր ձվերը ետ բերեցին և նա չցանկացավ վնասի մարդկանց:

5․ Պատմվածքի ո՞ր հատվածն ամենից շատ հավանեցիր, ինչո՞ւ։
Արարատ գյուղում շատ ընտանիքներ ունեն «իրենց» օձերը: Ամառվա շոգին նրանք թաքնվում են բներում և երեկոները, երբ հովն ընկնում է, որսի ու ջուր խմելու են դուրս գալիս:  Գյուղի կենտրոնով անցնող ասֆալտապատ ճանապարհին նրանք չեն երևում: Բայց մյուս փողոցներում, ուր երթևեկությունը քիչ է, ամեն երեկո օձեր են վխտում: Այնպես որ ամեն առավոտ բնակիչները, երբ դուրս են գալիս իրենց տներից, փողոցի փոշու մեջ ծուռումուռ հետքեր են տեսնում: Կարծես գիշերը մեկը պարաններ է քարշ տվել փողոցի մի ափից մյուսը:  «Ընտանի» օձեր են: Ապրում են տներում, պատերի ճեղքերում, հաճախ ման են գալիս սենյակում, բակում, սողում են հավերի հետևից, և նրանց ոչ ոք ձեռք չի տալիս: Նրանք էլ իրենց հերթին ոչ ոքի չեն խայթում:

Ինձ դուր եկավ այս մասը, որովհետև այս հատվածը պատմում է ընտանի օձերի մասին,թե ինչպես են նրանք գիշերը ծուռումուռ հետքեր թողնում,թե ինչպես են թաքնվում պատերի ճեղքերում ,հավերի հետևից սողում ,բայց վնաս չեն տալիս ոչ մեկի:
6․ Ի՞նչ է սովորեցնում պատմվածքը:
Այս պատմվածքը սովորեցնում է,որ կապ չունի ինչպիսի կենդանի է ընտանի թե վայրի,պետք է նրանց հանդեպ լինել բարի,ուշադիր և չվնասել:Եթե դու նրան ոչ մի վնաս չտաս,նա նույնպես քեզ ոչինչ չի անի:

323․ Նախադասություններրի գլխավոր անդամներն ընդգծիր, մյուս անդամներն ինչպե՞ս կանվանես։

Ամենահին բառարանը հնագիտական պեղումների ժամանակ Սիրիայում է հայտնաբերվել:
Աշխարհի ամենալայն ծառուղին և ամենաերկար փողոցը Բուենոս Այրեսում են:
Մեր մոլորակի վրա հանդիպող ամենից հազվադեպ հիվանդությունը ծիծաղի հիվանդություն է կոչվում: Հիվանդացածներից ոչ մեկը չի փրկվել:
Ամենից թանկ գիրքը 1455 թ. Գուտեմբերգն է տպագրել։ Այդ գրքի մեկ օրինակի համար 1926 թ. Մի մարդ երեսունհինգ հազար դոլար է վճարել:

325․ Գրիր գլխովոր անդամները․ գործողություն կատարողին նշիր դեղին, իսկ նրա կատարած գործողությունը՝ կապույտ։
Այս դեպքը Հարավային Անգլիայում է պատահել: Մի ծեր հոգևորականի աղքատիկ տանը առնետ է հայտնվում: Առնետն այնքան է ելումուտ անում, որ տանտերը սովորում է նրան. վերջը երկուսն ընկերանում են: Մի գիշեր ծեր հոգևորականը վեր է թռչում խորունկ քնից. առնետը կծել էր նրա այտը: Սկզբում մարդը զայրանում է դավաճան կենդանու վրա, բայց հետո տեսնում է վառվող վարագույրները, հասկանում, որ իր փայտե տնակը հրդեհ է ընկել:

Տունն էլ ամբողջությամբ կայրվեր, եթե բարեկամ առնետը չլիներ ու այտը չկծեր:

327. Նախադասությունից հանի՛ր ընդգծված ենթական: Բացատրի՛ր, թե նրա հետ ինչո՞ւ են ուրիշ բառեր էլ դուրս գալիս:

            Բոլոր անհայտ երկրները վաղո՜ւց արդեն հայտնագործվել են:
            Քարտեզի վրա չնշված կղզի չկա:
            Կղզում թաքցրած իրերը շատ թանկ են գնահատվում:
            Ծովահենների թաքցրածը գտնելու տենչը շատերին է վառել:
            Խիտ աճած թփուտները ձիու ճամփան փակում էին:
            Աշխարհի բոլոր խորհր դավոր գաղտնիքները շարադրված են մի գրքում:

329. Նախադասությունն ընդարձակիր՝ ինչպիսի՞ կամ ո՞ր հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

            Օրինակ՝
Կինը հարցրեց: – Երիտասարդ կինը հարցրեց:

                                Լայնեզր գլխարկով կինը հարցրեց:

            Շունը մտավ: – փոքրիկ շունը մտավ։
            Սիրտը քար է: – մեծ սիրտը քար է։
            Հայրն ընկեր է: – իմ հայրն ընկեր է։
            Երկիրը պտտվում է: – գեղեցիկ երկիրը պտտվում է։

330. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ավելացնելով ո՞ւր, դեպի ո՞ւր, որտե՞ղ, որտեղի՞ց, որտեղո՞վ հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ:

          Օրինակ՝
Օրվա հերոսը գալիս էր: – Օրվա հերոսը մեզ մոտ էր գալիս: Օրվա հերոսը դեպի տուն էր գալիս: Փողոցով օրվա հերոսն էր գալիս: Դիմացից օրվա հերոսն էր գալիս:

            Մի ոհմակ է երևում:
            Հեռվից մի ոհմակ է երևում։
            Ի՜նչ հանգիստ ես կանգնած:
            Ի՜նչ հանգիստ ես այգում կանգնած:
            Թռչունների մի երամ անցավ:
            Թռչունների մի երամ երկնքով անցավ:
            Երամը թռավ, հեռացավ:
            Երամը թռավ դեպի հարավ, հեռացավ:
            Նախորդ օրը կարգուկանոն էր հաստատել:
            Նախորդ օրը դպրոցում կարգուկանոն էր հաստատել:
            Հաջորդ օրը բոլորս գնալու էինք:
            Հաջորդ օրը բոլորս գնալու էինք ճամփորդության։
            Այդ փոքրիկին կարելի է տեղավորել:
            Այդ փոքրիկին կարելի է տեղավորել սեղանի շուրջ։

331. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ավելացնելով ո՞ւմ կամ ի՞նչը հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ:

            Մարդն ամբողջ կյանքում սիրում է:
            Մարդն ամբողջ կյանքում սիրում է ծնողներին։
            Առավոտյան անտառում որսորդները գտել են:
            Առավոտյան անտառում որսորդները գտել են եղնիկին։
            Հեռուներից վերադարձած մարդը կարոտով գրկեց:
           Հեռուներից վերադարձած մարդը կարոտով գրկեց իր հարազատներին։
            Հանկարծ իր կողքին տեսավ:
            Հանկարծ իր կողքին տեսավ ընկերոջը։

332. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ո՞ւմ կամ ինչի՞ հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

            Մարգերը ջրվեցին:
            Մարգերը ջրվեցին անձրևաջրով։
            Քույրը երաժիշտ է:
             Արմենի քույրը երաժիշտ է։
            Նկարն անհետացել էր:
             Այվազովսկու նկարն անհետացալ էր։
            Մոխիրը տաք է:
           Քարածուխի մոխիրը տաք է։

333. Նախադասությունն րնդարձակի՛ր՝ ե՞րբ, երբվանի՞ց, որքա՞ն ժամանակ, մինչև ե՞րբ հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

            Մի տարօրինակ ճռռոց եմ լսում:
            Երեկվանից մի տարօրինակ ճռռոց եմ լսում։
            Իմ կարծիքն ասել եմ:
            Նախօրոք իմ կարծիքն ասել եմ։
            Գնաց, գնաց, հասավ մի քաղաքի:
           Մի ամիս գնաց, գնաց հասավ մի քաղաքի։
            Ծաղրածուն գլուխ տվեց ու հեռացավ:
            Այսօր ծաղրածուն գլուխը տվեց և հեռացավ։
            Նավաստին բաց ծով էր դուրս եկել:
            Ձմեռվանից նավաստին բաց ծով էր դուրս եկել։
            Ծովն արդեն փոթորկել էր:
            Երեկվանից ծովն արդեն փոթորկել էր։
            Թռչունները չվելու էին:
Աշնանը թռչունները չվելու էին:

317. Կետերը փոխարինի՛ր ո՞վ հարցին պատասխանող բառով, որը դեմքով ու թվով համաձայնի ստորոգյալին (բային): Դեմքով ու թվով ստորոգյալի հետ համաձայնող անդամին ի՞նչ անուն կտաս:

           Արևիկ (ո՞վ) առայժմ մրցակից չունես:
            Բայց Վահագը (ո՞վ) շուտով կհայտնվի:
            Ես (ո՞վ) ամեն ինչ արել եմ նրա գալուստն արագացնելու համար:
            Առանց արժանի մրցակցի Դու (ո՞վ) չես կարող ավելի ուժեղ ու համարձակ դառնալ:
            Արևիկն (ո՞վ) է լինելու քո օգնականը:
            Դու (ո՞վ) էլ, իհարկե, նրա՛ն ես օգնելու:

318. Փակագծում տրված բայերը եզակի կամ հոգնակի ձևով գրի՞ր (պահանջվող ձևն ինչպե՞ս գտար):

            Մեր աղմկոտ, ուրախ փողոցի երեխաները երբեմն ծաղրել էին (էր, էին) նրան: Նա ինչ-որ փորձարարական արհեստանոցում աշակերտ էր (էր, էին): Ես գիտեի (գիտեի, գիտեինք), որ նա այնտեղից հաճախ զանազան լուծույթներ ու փոշիներ էր (էր, էին) բերում ու ինչ-որ փորձեր անում՝ մրոտելով տատիկի տունը: Երբեմն էլ մենք խնդրում էինք(էի, էինք), որ նա իր փորձերը մեզ էլ ցուցադրի (ցուցադրի, ցուցադրեն):

319. Ստորոգյալի հետ համաձայնող անդամն անվանում են ենթակա: Փորձի՛ր բացատրել՝ ենթական ու ստորոգյալն ինչո՞ւ են նախադասության գլխավոր անդամներ: Ինչպե՞ս կկոչվեն նախադասության մյուս անդամները:

Նախադասություն չի կարող լինել առանց ենթակայի և ստորոգյալի:

Նախադասուցյան մյուս անթամներ կոչվումեն երկրորդական բառեր:

320. Նախադասություններում ընդգծիր գործողություն կատարողին և նրա կատարած գործողությունը։

1. Կետերը ջրի տակ երկար են մնում:
2. Ծովային կրիաները ջրի տակ դիմանում են երեք ժամ և ավելի:
3. Պինգվիններն ապրում են սաստիկ ցրտի պայմաններում։
4. Փղերը կնճիթով շոգ օրերին իրենց վրա ջուր են լցնում։
5. Հայտնի է, որ կոկորդիլոսը կարող է հովազի ուտել։

321․ Հետևյալ բառերից յուրաքանչյուրով կազմեք մեկական նախադասություն, որտեղ դրանք կլինեն գործողություն կատարողը և ընդգծեք նրանց կատարած գործողությունը։

Աղջիկ, ծառ, բերան, արեգակ, վարորդ, աշակերտ, քամի, դանակ։
1.Աղջիկը բակում խաղում է:
2.Աշակերտը դասերից հետո գնաց տուն:
3.Արեգակը առավոտյան շողշողում է:
4.Քամին շատ ուշեղ շնկնկում է:
5.Վարորդը շատ լավ է վարում:
6.Ծառը փուլ է գալիս:
7.Մարդիկ բերանով ուտում են:
8.Դանակով խնձոր է կտրում:

322․ 320 առաջադրանքում ձեր կողմից նշված բառերը կոչվում են նախադասության գլխավոր անդամներ, փորձեք բացատրել, թե ինչու են դրանց այդպես անվանում։

գլխավոր անդամներ, փորձեք բացատրել, թե ինչու են դրանց այդպես անվանում։
Եթե նախադասությանում գլխավոր անդամներ չլինեն նախադասությունը իմաստ չի ունենա:

1/Սֆինքս կատուները ճանաչված են իրենց ընկերասիրությամբ։

2/Սֆինքսները անընդհատ դիմավորում են իրենց տերերին դռան դիմաց, և շատ են սիրում նոր մարդկանց հանդիպել:

3/Այսօրվա Ամերիկյան և Եվրոպական Սֆինկսերը՝ մուտացիայի արդյունք են։

4/Կանադական Սֆինքսերի ցեղատեսակը ծնունդ է առել 1966 թվականին Տորոնտոյի, Ռոնցեսվալես քաղաքում, երբ մի մազ չունեցող, Պրուն անունով փիսիկ ծնվեց՝ Էլիզաբեթ թագուհու մոտ։

5/Սֆինքս կատվի  բազմացվել է 1960-ական թվականներին։ 

Նախադասության գլխավոր անդամներ

300. Հարցում արտահայտող բառերի փոխարեն համապատասխան բառեր կամ բառակապակցություններ գրելով՝ նախադասություններ ստացի՛ր:

            Ո՞վ ի՞նչ արեց:-պարուհին պարեց
            Ի՞նչը ի՞նչ եղավ:-շորիկ ճղվեց
            Ովքե՞ր ի՞նչեն անում:-ընկերները խաղումեն
            Ինչե՞րը ի՞նչ են լինում:-ծառեր շախկումեն
            Ո՞վ ո՞վ է:-Ելեն  աղջիիկե
            Ի՞նչը ինչպիսի՞ն է:-տաբաթ գեղեցիկե

301. Նախադասության մեջ կետերը փոխարինի՛ր մի բառով, որ երևա, թե ով է գործողությունը կատարում։

            Նարեն նորից մտախոհ նստեց:
            Աննան բոլորից արագ է վազում:
            Ընկեր հայկուհին խիստ ուսուցիչ է:
            Էրիկան իմ մոտ ընկերն է:
            նատալին կատակասեր ու ժպտերես աղջիկ է:

303. Կետերի փոխարեն մի բառ գրի՛ր, որն ընդգծված բառի հետ պատասխանի ի՞նչ է անում, ի՞նչ է լինում, ո՞վ է, ի՞նչ է, ո՞րն է կամ ինչպիսի՞ն է հարցին:

            Օրինակ՝
Գայլը ոռնում է:
Ճռռացողը դռնակն էր:
Այգին դեղին է:

            Կակաչը շաղիկե է:
            Ես բարի եմ:
            Մտնողը պապիկ է:
            Կաթիլը մեծ է:
            Ընկերս ցածրհասակ է:
            Եղանակը անձրևոտ է է:
            Իմ ծննդավայրը երեվան  է:

304. Նախադասության մեջ կետերի փոխարեն գրի՛ր մի բառ, որն ընդգծված հատկանիշը վերագրի առարկային:

            Փուչիկը գունավոր է:
            Անձրևը հորդ է:
            Դուք գեղեցիկ էք:
            Նա բարի էր:
            Կինը երիտասարդ է:
            Երկինքը մաքուր է:

305. Կետերի փոխարեն մի բառ գրի՛ր, որը նախադասության ընդգծված բառին վերագրվող հատկանիշ արտահայտի:

            Օրինակ՝
Եղնիկը զգուշավոր է:
Դու աշակերտ ես:

Տերևը կանաչ է:
Ես գեղեցիկ եմ:
Մեր բակը մեծ է:
Ջրի թագավորությունը փոքր է:
Արևը հսկա աստղ է:
Այս տարին լավնե է:

306. Տրված առարկաներին երկուական հատկանիշ վերագրի՛ր: Ստացված նախադասությունների մեջ գրածդ բառը կամ արտահայտությունն ինչպե՞ս կանվանես:

            Օրինակ՝
Օր – Օրը պայծառ է: Օրը մթնեց:

   Նկար-նկարը գեղեցիկ է:Նկարը մեծ է

թիթեռ- Թիթեռը մեծ է: Թիթեռը մեծացավ

անտառ-Անտառը խիտ է:Անտառ գեղեցիկ է

քույր-Քույր մոծ է:Քույր փոքր է:

 ճամփորդը ճամփորդեց։ Ճամփորդը ետ եկավ։

307. Փորձիր բացատրել, թե ինչո՞ւ են նախադասությունների մեջ ընդգծված բառերն անվանում ստորոգյալ (ստորոգել նշանակում է հայտնել, տրամաբանորեն ինչ–որ բան վերագրել առարկային, առարկայի մասին եղածը հաստատել):

            Վաղուց արդեն սարերը կանաչ են:
            Նրա ծիծաղն անգամ սիրելի է:
            Արագիլը ճնճղուկի ձագերին պաշտպանում էր օձից:
            Արագիլը հավատարիմ թռչուն է:
            Այդ թռչունի հայրենիքը մեր բակի ծառն է:
            Հորեղբայրը դժվար ճանապարհով էր եկել:
            Ցերեկները սովորաբար մի քիչ քնում է:
            Ամպերը գունդ-գունդ կուտակվել էին:
Եթե ընդգծված բառերը չլինեին նախադասությունը տրամաբանորեն կլիներ անիհմաստ։

296. Տրված տեքստում նախադասություններն առանձնացրու:

 Սպիտակ ագռավները բնության մեջ հազվագյուտ են։ Նրանք շատ քիչ են պատահում։
Հենց դրանով են նրանք հետաքրքիր։ Տասնութերորդ դարում Ռուսաստանի թագավոր Պետրոս Առաջինը պալատում մի սպիտակ ագռավ էր պահում՝։ Որպես հազվագյուտ երևույթ խոսքի մեջ «սպիտակ ագռավ» արտահայտությամբ բնորոշում են մյուսներից տարբերվող։ Մարդկանց, հազվադեպ հանդիպող առարկաները առաջին անգամ դա հռոմեական մի բանաստեղծ՝ Յուվենալիուսն է գործածել:

297. Ա և Բ նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերությունները բացատրի՛ր: Գտի՛ր տարբերության պատճառը:

            Ա. Իշխանի ձին մոտեցավ դռանը և սմբակով հարվածեց:
            Բ. Ձին մոտեցավ իշխանի դռանը և սմբակով հարվածեց:
Ա նախադասությունում Իշխանի ձին մոտեցավ, իսկ Բ նախադասությունում սովորական ձի է մոտենում։
            Ա. Ժամանակը ոչ մի հզոր շինություն չի խնայել:
            Բ. Հզոր ժամանակը ոչ մի շինություն չի խնայել:
Ա նախադասությունում ժամանակը ոչ մի հզոր շինություն չի խնայել, իսկ Բ նախադասությունում հզոր ժամանակը ոչ մի հզոր շինություն չի խնայել։
            Ա. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը զրուցում էր հոգնած   երգչուհու հետ:
            Բ. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը հոգնած զրուցում էր    երգչուհու հետ:
Ա նախադասությունում աղջիկը զրուցում էր հոգնած երգչուհու հետ, իսկ Բ նախադասությունում աղջիկը հոգնած զրուցում էր երգչուհու հետ։
            Ա. Ամբիոնի մոտ կանգնած մարդն ինչ-որ բան էր պատմում պապիս:
            Բ. Մարդն ինչ-որ բան էր պատմում ամբիոնի մոտ կանգնած պապիս:
Ա նախադասությունում ամբիոնի մոտ կանգնած մարդն ինչ-որ բան էր պատմում, իսկ Բ նախադասությունում մարդն ինչ-որ բան էր պատմում ամբիոնի մոտ կանգնած

298. Ընդգծված բառի կամ բառակապակցության տեղը փոխելով՝ նախադասության իմաստը փոխի՛ր:

            Օրինակ՝
Երեք տարի առաջ ամառանոցում սկսած շինարարությունն ավարտել ենք: – Ամառանոցում սկսած շինարարությունը երեք տարի առաջ ենք ավարտել։
          
Թագավորությունից բերած զարմանալի իրերը թաքցրեց իր ստորգետնյա ամրոցում։ Թագավորությունից բերած ստորգետնյա զարմանալի իրերը թաքցրեց իր ամրոցում։
Պատկերասրահի տնօրենն ուզում է զբոսաշրջիկների առաջ դուռը փակել:
Տնօրենն ուզում է զբոսաշրջիկների առաջ պատկերասրահի դուռը փակել:
Բահով խաղալու ժամանակ տղան ավազների միջից մի մեծ խեցի հանեց:
Մեծ բահով խաղալու ժամանակ տղան ավազների միջից մի խեցի հանեց:
Պատահաբար ափ դուրս գալով՝ հսկա խեցգետինը ձկնորսներին ավար դարձավ:
Ափ դուրս գալով՝ հսկա խեցգետինը պատահաբար ձկնորսներին ավար դարձավ:
Ֆրանսիայի մի քարանձավում գտնվել են ավել քան տասնհինգհազարամյա պատմություն ունեցող նկարներ:
Ավելի քան տասնհինգհազարամյա պատմություն ունեցող Ֆրանսիայի մի քարանձավում գտնվել են նկարներ:

299. Քանի ձևով կարող ես՝ տրված բառակապակցությունն ավելացրո՛ւ նախադասությանը:
            Նախապատրաստական աշխատանքը վերջացնելուց հետո սկսեց վերելքը:        (ծանր ու հոգնեցուցիչ)
Տուփից հանեցինք մետաղյա հին իրեր:(ծռմռված ու ժանգոտ)
Տուփից հանեցինք մետաղյա ծռմռված ու ժանգոտ հին իրեր:
Ծռմռված ու ժանգոտած տուփից հանեցինք մետաղյա հին իրեր
Դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը: (տասը տարի հետո)
Դահլիճ մտնողը տասը տարի հետո մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը:
Տասը տարի հետո դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը:
Աղջիկն ու տատը ննջում էին: (անսովոր աղմուկից հոգնած)
Անսովոր աղմուկից հոգնած աղջիկն ու տատը ննջում էին:
Աղջիկն ու տատը անսովոր աղմուկից հոգնած ննջում էին:
Արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես: (հանդեսի ժամանակ)
Արևիկին խոստացած նվերն այսօր հանդեսի ժամանակ տալո՞ւ ես:
Հանդեսի ժամանակ Արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես:
Արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես: